* Zaczerpnięte z Powrót Króla - Dodatek E
Litera (alf. łac) | Wymowa | Dopiski |
C | zawsze reprezentuje K | |
CH | równoważne polskiemu ch | |
DH | reprezentuje angielskie dźwięczne th. | Najczęściej wywodzi się z d jak w galadh (drzewo w sindarinie) - alda (quenya) niekiedy jednak z n+r jak Caradhras (czerwony róg) = caran-rass |
F | odpowiada polskiemu f | udźwięcznia się na końcu wyrazu |
G | odpowiada polskiemu g | |
H | występując samodzielnie ma wartość dawnego polskiego dźwięcznego h | |
HT (quenya) | odpowiada polskiemu cht | np. Telemehtar |
I | na początku wyrazu reprezentuje polskie j | spotykane tylko w sindarinie |
J | reprezentuje polskie dż | |
L | ma tą samą wartość co w języku polskim | pomiędzy e oraz i ulega palatalizacji (Polskie "pilna" "silna" Eldarowie najpewniej zapisaliby jako "piona" "siond") |
LH | reprezentuje bezdźwięczną wersję tej głoski (wywodzącej się z sl). | W archaicznym quenya zapisywano ją jako hl ale w Trzeciej Epoce powszechna była wymowa l |
NG | reprezentuje ng (np. klinga) | na końcu wyrazu g staje się ledwo słyszalne Ten drugi dźwięk występował na początku wyrazów w quenya ale zgodnie z wymową Trzeciej Epoki zapisywano ją jako n. |
PH | ma tę samą wartość co f | |
QU | QU | bardzo częsta kombinacja w quenya nie występuje w sinadarinie |
R | zawsze reprezentuje wibrujące r | |
RH | ma wartość bezdziwęcznego r |
Wywodzi
się z dawnego sr na początku wyrazu.
W
quenya używano transkrypcji hr |
TH | Quenya – s, sindarin - t | Początkowo stanowiło wartość angielskiego, bezdźwięcznego th, ale stopniowo stało się mniej dentalne. |
TY | zmiękczone t (tiul) |
Pochodzi
najczęściej od c lub złożenia t+y.
Dźwięk
ten bywał zastępowany przez użytkowników Wspólnej Mowy głoską
odpowiadającą polskiemu cz |
V | ma wartość polskiego w | |
W | odpowiada polskiemu ł | Częste na początku wyrazów w quenya |
Y | Quenya – j, samogłoska w sindarinie | Hy pozostaje w takiej samej relacji do y, jak hw do w, a reprezentuje głoskę w polskim nie występującą, a słyszalną w angielskich hew, huge |